Inzicht in beleidskeuze

De eigenschappen van wegdekken zijn niet alleen op akoestisch gebied relevant. Ook op het gebied van luchtkwaliteit is winst te behalen. De mogelijkheden hiervoor zijn echter beperkter doordat de invloed van het wegdek op het energieverbruik gebonden is aan specifieke wegdekeigenschappen. Het geluidreducerende effect daarentegen kan op basis verschillende wegdekconfiguraties gerealiseerd worden. Om op beide vlakken winst te behalen moet naar de juiste combinatie van wegdekeigenschappen gezocht worden.

De milieuwinst is niet alleen tijdens het gebruik van het wegdek door het verkeer te behalen. Ook bij de aanleg van een wegdek kan een reductie van de CO₂ uitstoot gerealiseerd worden.

Schema van bron en overdracht en de mogelijke beinvloeding door het wegdek

 

CO₂ uitstoot bij de aanleg van een wegdek

Bij de productie van asfalt worden de grondstoffen in de asfaltcentrale tot hoge temperaturen verhit. Uit diverse experimenten blijkt dat asfalt ook op andere, energiezuiniger, manieren geproduceerd en aangelegd kan worden, waardoor een significante CO₂-reductie mogelijk is.

Invloed wegdek op de luchtkwaliteit

Het wegdek heeft op drie manieren invloed op de luchtkwaliteit:

• effect van het wegdek op de rolweerstand en daarmee op de uitlaatemissie;
• effect van het wegdektype op slijtage van band en wegdek;
• effect van wegdek op de mogelijkheid (en beïnvloedbaarheid) van het opwervelen van fijn stof.

Meetmethode voor rolweerstand

Rolweerstand

De meest directe beïnvloeding door het wegdek is die op het aandrijfsysteem van het voertuig. Wanneer door wegdekeigenschappen het aandrijfsysteem meer energie moet leveren (door een hogere rolweerstand) gaat dat direct gepaard met een hoger brandstofverbruik en dus een hogere uitstoot van PM₁₀ en NOx.

Er kunnen verschillende wegdekeigenschappen beschreven worden die een directe invloed hebben op de rolweerstand van de voertuigen. Het verlagen van de rolweerstand levert een directe reductie op van het brandstofgebruik en daarmee de uitstoot van luchtverontreiniging en CO₂.

Uit onderzoek blijkt dat door opimalisatie van het wegdek voor rolweerstand circa 5 tot 10% lagere emissies mogelijk zijn.

Het meten van de luchtkwaliteit langs een autosnelweg

Band / wegdek slijtage

Een tweede directe beïnvloeding is gekoppeld aan de slijtageprocessen in het band / wegdekcontact. Omdat de motoren steeds efficiënter worden, wordt de uitstoot van NOx en PM10 steeds lager. De relatieve bijdrage van slijtagestof wordt daardoor steeds belangrijker.

Uit onderzoek blijkt dat het ene type wegdek sneller slijt dan het andere, maar ook dat een autoband op het ene wegdek meer materiaal verliest dan op het andere. Hierdoor leiden verschillende wegdekken tot significante verschillen in PM10 emissie.

 

Reinigen van het wegdek tijdens experimenten in Nijnegen

Opwerveling

Het vermogen van bepaalde typen wegdekken om fijn stof te absorberen en te laten afvoeren is verschillend. Ook specifieke wegdekbehandelmethoden voorkomen dat stof dat zich op het wegdek verzamelt opnieuw in de lucht terecht komt.

Uit diverse onderzoeken blijkt dat het effect van wegdektypen en behandelmethoden in de orde van 10% kan liggen.